Τι επιτρέπεται να βλέπουν οι κάμερες στο σπίτι και στο κατάστημα

Η χρήση καμερών σε σπίτια, καταστήματα, κοινόχρηστους χώρους και δρόμους στην Ελλάδα διέπεται από τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR), τον ν. 4624/2019 και τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ). Ακολουθεί μια συνοπτική απάντηση για το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται, βασισμένη στη νομοθεσία και τις αποφάσεις της ΑΠΔΠΧ:

1. Κάμερες σε σπίτι

• Επιτρέπεται:
  • Τοποθέτηση καμερών εντός του ιδιωτικού χώρου του διαμερίσματος ή της κατοικίας (π.χ. σαλόνι, υπνοδωμάτιο) για προσωπική χρήση, χωρίς καταγραφή ήχου. Αυτή θεωρείται οικιακή χρήση και δεν εμπίπτει στη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, εφόσον περιορίζεται αποκλειστικά στον ιδιωτικό χώρο.
  • Κάμερα στην είσοδο του διαμερίσματος που καλύπτει μόνο τον απολύτως απαραίτητο χώρο (π.χ. για να βλέπετε ποιος χτυπά το κουδούνι), χωρίς να καταγράφει κοινόχρηστους χώρους ή γειτονικά διαμερίσματα.
• Απαγορεύεται:
  • Καταγραφή κοινόχρηστων χώρων (π.χ. διάδρομοι, ανελκυστήρας, πυλωτή) ή δημόσιων χώρων (π.χ. πεζοδρόμιο, δρόμος) χωρίς σοβαρό λόγο ασφαλείας και έγκριση.
  • Εγκατάσταση καμερών που καταγράφουν γειτονικές εισόδους ή δημόσιους χώρους, όπως πλατείες, χωρίς τη συναίνεση των επηρεαζόμενων ενοίκων ή απόφαση της ΑΠΔΠΧ. Παράδειγμα: Πρόστιμο 8.000€ για περιστροφική κάμερα 360° που κατέγραφε πλατεία.
  • Καταγραφή ήχου, καθώς παραβιάζει την ιδιωτικότητα.

2. Κάμερες σε κατάστημα

• Επιτρέπεται:
  • Τοποθέτηση καμερών σε χώρους όπως η είσοδος, το ταμείο ή αποθήκες, για σκοπούς ασφάλειας προσώπων και αγαθών, εφόσον:
    • Υπάρχει ενημέρωση των εργαζομένων και πελατών με ευκρινή σήμανση (πινακίδα που αναφέρει τον υπεύθυνο επεξεργασίας και τον σκοπό).
    • Η καταγραφή περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο (π.χ. εστίαση στο ταμείο για αποτροπή κλοπής).
    • Το υλικό διατηρείται για περιορισμένο χρόνο (συνήθως 24-72 ώρες, εκτός αν υπάρχει συμβάν).
  • Γνωστοποίηση στην ΑΠΔΠΧ για συστήματα που καταγράφουν εικόνα, εκτός αν αφορούν αποκλειστικά ιδιωτικό χώρο.
• Απαγορεύεται:
  • Καταγραφή χώρων όπως αποδυτήρια, τουαλέτες, κουζίνες ή χώροι διαλείμματος εργαζομένων, καθώς παραβιάζουν την ιδιωτικότητα.
  • Συνεχής παρακολούθηση εργαζομένων χωρίς ενημέρωση, καθώς παραβιάζει τις αρχές της αναγκαιότητας και διαφάνειας (π.χ. πρόστιμο 5.000€ για κάμερα σε ταμείο χωρίς ενημέρωση).
  • Καταγραφή δημόσιων χώρων (π.χ. πεζοδρόμιο έξω από το κατάστημα) χωρίς ειδική άδεια και σοβαρό λόγο.

3. Κοινόχρηστοι χώροι (π.χ. πολυκατοικίες)

• Επιτρέπεται:
  • Εγκατάσταση καμερών σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. είσοδος πολυκατοικίας, πυλωτή, ασανσέρ) μόνο με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της πολυκατοικίας (απαιτείται πλειοψηφία 2/3 των ιδιοκτητών).
  • Απαραίτητη η τοποθέτηση πινακίδας που ενημερώνει για την καταγραφή, τον υπεύθυνο επεξεργασίας και τον σκοπό.
  • Η καταγραφή πρέπει να περιορίζεται στον απολύτως απαραίτητο χώρο και να μην παραβιάζει την ιδιωτικότητα ενοίκων.
• Απαγορεύεται:
  • Τοποθέτηση καμερών από μεμονωμένο ιδιοκτήτη χωρίς έγκριση της Γενικής Συνέλευσης.
  • Καταγραφή που επηρεάζει γειτονικά διαμερίσματα ή διερχόμενους χωρίς τη συναίνεσή τους.

4. Δρόμοι και δημόσιοι χώροι

• Επιτρέπεται:
  • Καταγραφή δημόσιων χώρων (π.χ. δρόμοι, πλατείες) μόνο από δημόσιες αρχές (π.χ. αστυνομία) για λόγους δημόσιας ασφάλειας, με ειδική αιτιολογημένη απόφαση και ενημέρωση του κοινού (π.χ. πινακίδες).
  • Χρήση dash cams σε αυτοκίνητα για καταγραφή σε περίπτωση ατυχήματος, εφόσον:
    • Το υλικό αποθηκεύεται μόνο σε περίπτωση συμβάντος και δεν δημοσιοποιείται χωρίς συναίνεση.
    • Δεν χρησιμοποιείται για συνεχή παρακολούθηση τρίτων.
• Απαγορεύεται:
  • Καταγραφή δημόσιων χώρων από ιδιώτες χωρίς αποδεδειγμένο σοβαρό λόγο ασφάλειας και έγκριση από την ΑΠΔΠΧ. Παράδειγμα: Πρόστιμο για κάμερα που κατέγραφε πεζοδρόμιο χωρίς επαρκή αιτιολόγηση.
  • Δημοσιοποίηση υλικού με αναγνωρίσιμα πρόσωπα ή πινακίδες χωρίς συναίνεση.

Κυρώσεις

• Παραβιάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πρόστιμα από 5.000€ έως 8.000€ ή και περισσότερο, ανάλογα με τη σοβαρότητα, καθώς και σε εντολή τροποποίησης ή καταστροφής του υλικού.
• Σοβαρές παραβιάσεις μπορεί να επιφέρουν ποινικές κυρώσεις (άρθρα 20, 22 του ν. 2472/1997).

Συμπέρασμα

Οι κάμερες επιτρέπονται για λόγους ασφάλειας, αλλά πρέπει να περιορίζονται στον απολύτως απαραίτητο χώρο, να μην παραβιάζουν την ιδιωτικότητα τρίτων και να συνοδεύονται από κατάλληλη ενημέρωση. Σε κοινόχρηστους χώρους απαιτείται συναίνεση ή απόφαση Γενικής Συνέλευσης, ενώ η καταγραφή δημόσιων χώρων από ιδιώτες απαγορεύεται, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων. Για λεπτομέρειες, συμβουλευτείτε τις οδηγίες της ΑΠΔΠΧ ή το ΦΕΚ του ν. 4624/2019.