.jpg)
Σε μια εποχή που η Ευρώπη επιταχύνει την πράσινη μετάβαση, η Ιταλία πρωτοπορεί στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, εκμεταλλευόμενη τους ισχυρούς ανέμους του Στενού του Οτράντο. Με ένα φιλόδοξο έργο 1,3 GW, το οποίο εκτιμάται στα 5 δισ. ευρώ, η γειτονική χώρα όχι μόνο θα καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες εκατομμυρίων νοικοκυριών, αλλά και θα θέσει νέα πρότυπα για τη Μεσόγειο. Αντίθετα, η Ελλάδα, παρά το τεράστιο δυναμικό της, παραμένει κολλημένη σε γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, με τα χέρια στα ύψη για τα υπεράκτια αιολικά.
Οι άνεμοι του Οτράντο: 73 ανεμογεννήτριες που αλλάζουν τα δεδομένα
Το Στενό του Οτράντο, μεταξύ Αδριατικής και Ιονίου Πελάγους, αποτελεί ιδανικό σημείο για πλωτές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες, λόγω των σταθερών και ισχυρών ανέμων. Η κοινοπραξία Falck Renewables και BlueFloat Energy, μέσω της θυγατρικής Odra Energia, προωθεί ένα γιγαντιαίο πάρκο ισχύος 1,3 GW, κοντά στις ακτές της Απουλίας. Το έργο προβλέπεται να εγκαταστήσει περίπου 73 ανεμογεννήτριες, με μέση ισχύ 15-18 MW η καθεμία, σε πλωτές βάσεις, προσαρμοσμένες στα βαθιά νερά της Μεσογείου (πάνω από 60 μέτρα).
Κύρια χαρακτηριστικά του έργου:
- Ισχύς: 1,3 GW, ικανή να παράγει 3,5 TWh καθαρής ενέργειας ετησίως – αρκετή για 3 εκατομμύρια νοικοκυριά.
- Κόστος: Περίπου 5 δισ. ευρώ (περίπου 3,8 δισ. ευρώ/GW), με προσδοκίες μείωσης στα 2,5 δισ. ευρώ/GW έως το 2050 χάρη σε τεχνολογικές βελτιώσεις.
- Χρονοδιάγραμμα: Έναρξη κατασκευής το 2026-2027, πλήρης λειτουργία έως το 2030, σύμφωνα με τις εθνικές στρατηγικές της Ιταλίας για 10 GW υπεράκτιων μέχρι το 2035 και 20 GW έως το 2050.
- Οφέλη: Δημιουργία 1.500 θέσεων εργασίας κατά την κατασκευή, ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. λιμάνια όπως Taranto) και μείωση εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα.
Η Ιταλία, έχοντας ήδη το πρώτο της υπεράκτιο πάρκο (Beleolico, 30 MW στο Taranto), επενδύει σε πλωτή τεχνολογία λόγω γεωλογικών περιορισμών, όπως βαθιά νερά και σεισμική δραστηριότητα. Συνεργασίες με εταιρείες όπως Renantis, Fincantieri και BlueFloat Energy δείχνουν ότι η χώρα χτίζει εθνική αλυσίδα εφοδιασμού, μειώνοντας την εξάρτηση από ξένα συστήματα.
Το διασυνοριακό αιολικό πάρκο: Μια ευκαιρία για την περιοχή;
Το έργο στο Οτράντο δεν είναι απλώς εθνικό – έχει διασυνοριακή διάσταση, καθώς βρίσκεται κοντά στα ελληνικά σύνορα. Οι ισχυροί άνεμοι (μέσος όρος 8-10 m/s) και η εγγύτητα στο Ιόνιο το καθιστούν ελκυστικό για διασυνδέσεις με την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Ήδη, μελέτες της Terna (ιταλικός διαχειριστής δικτύου) εντοπίζουν υψηλό δυναμικό στο Νότιο Αδριατικό/Ιόνιο, με προτάσεις για grid connections που θα μπορούσαν να εξάγουν ενέργεια προς Ελλάδα και Αλβανία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ιταλία συντονίζεται με το REPowerEU, στοχεύοντας σε αποκλιμάκωση του floating offshore wind. Παρά τις προκλήσεις (π.χ. ακραία καιρικά φαινόμενα, υψηλό αρχικό κόστος), η τεχνολογία ωριμάζει: Οι ανεμογεννήτριες Vestas V236-15MW ή Siemens Gamesa 18MW είναι έτοιμες για Μεσόγειο.
Η Ελλάδα… τα χέρια στα υπεράκτια αιολικά: Στασιμότητα και χαμένες ευκαιρίες
Ενώ η Ιταλία προχωρά, η Ελλάδα βυθίζεται σε γραφειοκρατική λήθη. Παρά το νόμο για υπεράκτια αιολικά (2022), που στοχεύει σε 2 GW μέχρι το 2030, η πρόοδος είναι ελάχιστη. Μια κρίσιμη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τον χάρτη θαλάσσιων ζωνών παγιδεύεται στο Υπουργείο Εξωτερικών από τις αρχές του 2025, λόγω γεωπολιτικών ανησυχιών στο Αιγαίο (π.χ. Τουρκία).
Η εικόνα στα εγχώρια έργα:
- Πιλότο έργα: Motor Oil και Terna Energy ανακοίνωσαν το πρώτο υπεράκτιο πάρκο (216 MW) στην Αλεξανδρούπολη, με ορίζοντα 2030. PPC, Masdar και Terna ετοιμάζουν πιλότα έως 600 MW βόρεια της Σαμοθράκης – χωρίς διαγωνισμούς, με κρατική στήριξη έως 2025.
- Μελέτες: Η Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων και Ενέργειας Περιουσίων (ΕΔΥΕΕΠ/HEREMA) εντόπισε 25 ζώνες (2.712 τ.χλμ.) σε Αιγαίο, Ιόνιο και Μεσόγειο, με πρώτες διαθέσιμες το 2025-2032. Όμως, οι μελέτες βαθειών και ανέμων καθυστερούν.
- Στασιμότητα: Το 2024 προστέθηκαν μόλις 125 MW onshore αιολικά, ενώ offshore μηδέν. Ρυθμιστικά εμπόδια από τοπικές αρχές και περιβαλλοντικές ανησυχίες (π.χ. προστασία θαλάσσιας ζωής) παγώνουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων.
Η Ελλάδα έχει το καλύτερο δυναμικό στη Μεσόγειο (μέσοι άνεμοι 9-11 m/s), αλλά χάνει έδαφος. Το 2025, η HWEA (Hellenic Wind Energy Association) προβλέπει ανάκαμψη onshore, αλλά offshore εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις. Χωρίς προώθηση, η χώρα ρισκάρει να γίνει εισαγωγέας πράσινης ενέργειας αντί εξαγωγέας.
Συμπέρασμα: Μάθημα από τη γειτονιά
Η Ιταλία δείχνει τον δρόμο: Με επενδύσεις σε floating tech και εθνική αλυσίδα, μετατρέπει προκλήσεις σε ευκαιρίες. Η Ελλάδα, με παρόμοιο Ιόνιο και Αιγαίο, μπορεί να ακολουθήσει – αλλά χρειάζεται ταχύτητα. Οι άνεμοι του Οτράντο φυσάει και εδώ: Ώρα να σταματήσουμε να σηκώνουμε χέρια και να χτίσουμε το δικό μας γίγα. Μέχρι το 2030, τα υπεράκτια αιολικά μπορούν να ενισχύσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και να δημιουργήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η μπάλα είναι στο γήπεδο της κυβέρνησης – και του χρόνου.
